Cela te revient comme un droit de regard, tu es pour l’instant quelqu’un que le dispositif photographique met en demeure de proposer, sur ces images, un grand nombre de récits possibles. Tu n’es pas, d’abord, un sujet qui écrit, qui regarde ou qui lit, tu es celle qui me raconte, toute la nuit et tout le jour : ce qu’elle croit voir en regardant, mais en regardant seulement et toujours de la photographie. Et, à la différence de ce qui se passe avec toute autre "image", l’histoire ici ne précède pas le récit.
Jacques Derrida, lecture sur Droit de regards, 1985
Έχεις το δικαίωμα να κοιτάζεις, να παρατηρείς, είσαι για την ώρα το άτομο στο οποίο το φωτογραφικό σύστημα δίνει την δυνατότητα να προτείνει, με βάση τις εικόνες αυτές, έναν μεγάλο αριθμό πιθανών αφηγήσεων. Δεν είσαι, καταρχήν, αυτή που γράφει, που παρατηρεί ή που διαβάζει, είσαι εκείνη που μου αφηγείται μέρα-νύχτα: που αφηγείται αυτό που νομίζει ότι βλέπει κοιτάζοντας, κοιτάζοντας όμως μονάχα και πάντοτε τη φωτογραφία. Αντίθετα δε με ότι συμβαίνει με κάθε άλλη ‘εικόνα’, εδώ η ιστορία δεν προηγείται της αφήγησης.
Jacques Derrida, δοκίμιο πάνω στο Droit de regards, 1985
Η κοινή γνώμη συνήθως αντιμετωπίζει τη φωτογραφική εικόνα σαν στατική καταγραφή καταστάσεων, σε αντιπαράθεση με την κινούμενη κινηματογραφική εικόνα, που υποτίθεται πως μόνη έχει την ικανότητα να αφηγείται. Στην πραγματικότητα, κάθε φωτογραφία εμπεριέχει μέσα της ίχνη αφήγησης, όσα τουλάχιστον χρειάζονται για να ερμηνευθούν η επιλογή και συνεύρεση των στοιχείων που την απαρτίζουν. Αλλά και τον ευρύτερο ορισμό της αφήγησης, που κατά τον Εμμανουήλ Κριαρά είναι «η εξιστόρηση ενός γεγονότος με κάπως εκτενή έκθεση», μπόρεσε να ικανοποιήσει η φωτογραφία από τα πρώτα σχεδόν βήματά της. Την επιθυμία των φωτογράφων να αφηγηθούν, είτε πρόκειται για την περιγραφή κάποιου πραγματικού γεγονότος, είτε για καθαρή εφεύρεση, εξυπηρέτησαν και συνεχίζουν να εξυπηρετούν πολυάριθμες τεχνικές. Με τίτλο Επινοήσεις και Μαρτυρίες και καλλιτεχνικό διευθυντή τον Γιάννη Σταθάτο, το θέμα της Φωτοσυγκυρίας 2004 είναι η κάθε μορφής φωτογραφική αφήγηση, από τη σειριακή παράθεση εικόνων μέχρι τη σκηνοθεσία. Στις δύο μεγάλες ομαδικές και πολλές ατομικές εκθέσεις συμπεριλαμβάνονται έργα κλασσικών Ελλήνων και ξένων φωτογράφων, καθιερωμένων προσωπικοτήτων της σύγχρονης τέχνης αλλά και ταλαντούχων νέων δημιουργών.
(Δελτιο τυπου Μουσείου Φωτογραφίας)
Συμμετέχοντες
Deborah Baker, Περικλής Μπούτος, Victor Burgin, Δμήτρης Χαρισιάδης, Gregory Crewdson, Στέλιος Ευσταθόπουλος, Nan Goldin, Paul Graham, Kai-Olaf Hesse, Στράτος Καλαφάτης, Κατερίνα Καλογεράκη, Χρήστος Καλός, Γιάννης Κόντος, Kyun Young Lim, Wendy McMurdo, Βασίλης Πολυχρονάκης, Γιώργος Προκοπίου, George Rodger, Paul Seawright, Julian Stallabrass, Hannah Starkey, Anne Testut, Giuseppe Tornatore, Γιώργος Βαφιαδάκης, Αλέξης Βασιλικός, Qingsong Wang, Patrick Ward, Johanna Weber, Νάγια Γιακουμάκη, Τάκης Ζερδεβάς, Νικολέττα Ζήση